Digitalisering en cultureel erfgoed

Digitalisering lijkt een toverwoord als het om erfgoed gaat. Het gaat daarbij om minstens twee zaken : ten eerste het digitaal ontsluiten van verzamelingen en collecties bij allerlei cultuurhistorische instellingen: musea, bibliotheken, archieven, foto- en filmcollecties, regionaalhistorische centra en een aantal niet zo gemakkelijk te classificeren instellingen die veel meer zijn dan een museum, een archief of een bibliotheek.

Ten tweede presenteren vele van deze instellingen steeds vaker gedeelten van hun collectie rechtstreeks op internet. Dan men beschikt niet alleen over een online catalogus, maar ook over toegang tot cultuurhistorische bronnen en objecten zelf, concrete digitale bibliotheken, musea of archieven. Ook bij digitalisering zijn er klein en grote samenwerkingsverbanden, met name voor bibliografieën en kunsthistorische thesauri. Men kan het getoonde vaak vergroten, verkleinen of op andere manieren de presentatie naar wens instellen.

Op deze pagina zijn verschillende links bijeengebracht : links naar overkoepelende instanties op het gebied van digitalisering, een selectie van soms minder bekende online catalogi en links naar digitale collecties. Omdat één pagina niet alles kan bevatten, zijn er tenslotte verwijzingen naar enige linksverzamelingen. Een flink aantal links blijkt in de loop der jaren juist op dit terrein te zijn gewijzigd of verdwenen. Digitaal erfgoed heeft niet vanzelf het eeuwige leven!

Op deze website zijn er afzonderlijke pagina’s over digitale beeldcollecties, (digitale) archievendigitale bibliotheken, musea en rechtsgeschiedenis, en virtuele tentoonstellingen.

Overkoepelende instanties

Voor Nederland vallen er een aantal regionale portals te noemen voor digitaal cultureel erfgoed en cultuurhistorie:

Archieven:

Musea:

Biblotheken:

Digitale ontsluiting van archieven

In Nederland

Voorbeelden in andere landen

Digitale collecties

Men vind meer Nederlandse websites met afbeeldingen via de speciale pagina voor beeldbanken.

Op een aantal gebieden zijn er centrale instellingen en websites om erfgoed online toegankelijk te maken:

Voor België valt op zijn minst het werkverband Academisch Erfgoed in Vlaanderen te noemen.

Hieronder een aantal buitenlandse voorbeelden:

Buiten categorie

De hier genoemde instellingen en digitale collecties overschrijden grenzen: het gaat om instellingen onder één dak, om instellingen die veel meer in huis hebben dan men zou verwachten, opmerkelijke vormen van samenwerking of ontsluiting, en om uitzonderlijke collecties.

Andere linksverzamelingen

  • Archivalia – de blog van Klaus Graf, archivaris van de RWTH, Aken, voor en over archieven, maar inmiddels vooral een goudmijn voor nieuws over cultuurgeschiedenis in de breedste zin
  • A Compendium of Digital Collections, University of New Hampshire – een pionierproject met een simpele database op basis van een blogsysteem, sinds 2011 niet meer bijgehouden