Exempla iuris Romanorum

Praefatio

Hac pagina posita sunt fragmenta ex Digestis cum translationibus meis. Lege quod vis, primum, secundum aut tertium exemplum. Brevitatis causa translationes inscriptionum omissae sunt.

Op deze bladzijde zijn fragmenten te vinden uit de Digesten in mijn eigen vertalingen. Lees wat je wilt, het eerste, tweede of derde voorbeeld. Vanwege beknoptheid heb ik de vertaling van de inscriptiones weggelaten.

Exemplum primum: De dolo malo

D. 4.3.7.10 Ulpianus libro undecimo ad edictum : Idem Pomponius refert Caecidianum praetorem non dedisse de dolo actionem adversus eum, qui adfirmaverat idoneum esse, cui mutua pecunia dabatur, quod verum est: nam nisi ex magna et evidenti calliditate non debet de dolo actio dari.

Dezelfde Pomponius zegt dat praetor Caecidianus de actie wegens arglist niet heeft gegeven tegen iemand die verzekerd had dat degene die men geld leende een geschikte persoon was. En dat is juist, want enkel op grond van grotelijkse en overduidelijke onbetrouwbaarheid mag de actie wegens arglist worden verleend.

That same Pomponius reports that praetor Caecidianus did not give the action on fraud against someone who had certified that the one who got a loan was reliable. This is quite right, because the action on fraud is given only for gross and overt unreliability.

Pomponius meldet auch daß der Praetor Caecidianus die Klage wegen Arglist nicht gegeben hat gegen einem der bestätigt hatte daß ein gewissen Person dem ein Darlehen gegeben würde zuverlässig sei. Dies ist zurecht, denn nur bei groben und völlig klaren Gemeinheit wird die Klage wegen Arglist gegeben.

Pomponius raconte aussi que le praetor Caecidianus n’a pas donné l’action à cause de ruse contre quelqu’un qui a affirmé qu’un autre qui a reçu un prêt, est convenable. C’est juste, car l’action à cause de ruse est donné seulement quand il s’agit de grande et évidente rouerie.

Pomponius ha anche observato che il pretore Caecidianus non ha dato l’azione di furbo contra qualcuno chi ha affirmato che un’altro a chi è dato un mutuo, è idoneo. Questo è giusto, perchè l’azione di furbo è data soltanto in caso di grossa ed evidente disonestà.

Exemplum secundum: Locati conducti

D. 19.2.59 Iavolenus libro quinto Labeonis posteriorum : Marcius domum faciendam a Flacco conduxerat: deinde operis parte effecta terrae motu concussum erat aedificium. Massurius Sabinus, si vi naturali, veluti terrae motu hoc acciderit, Flacci esse periculum.

Marcius had met Flaccus een contract gesloten waarin hij de bouw van een huis had aangenomen. Toen daarna het werk al voor een deel was uitgevoerd, beschadigde een aardbeving het gebouw ernstig. Massurius Sabinus stelt dat als natuurgeweld zoals een aardbeving dit zou aanrichten, dit voor risico van Flaccus is.

Marcius had concluded an agreement with Flaccus to build him a house. When work had partly been done, the building had been severely damaged by an earthquake. Massurius Sabinus is of the opinion that if nature’s violence should cause this, like an earthquake, the risk is at Flaccus’ side.

Marcus hatte mit Flaccus abgestimmt daß dieser ihm ein Haus bauen würde. Als die Arbeit schon teilweise fortgeschritten war, ist das Gebäude durch ein Erdbeben schwer beschädigt geworden. Massurius Sabinus meint daß falls dies geschehe durch Naturgewalt wie ein Erdbeben, das Risiko an der Seite von Flaccus ist.

Marcius a eu un contrat avec Flaccus qu’il lui construira une maison. Quand le travail était déjà partiellement effectué, un tremblement de terre a gravement endommagé le bâtiment. Massurius Sabinus a dit que si une force naturelle était le cause, comme un séisme, le risque sera pour Flaccus.

Marcius era d’accordo con Flaccus per la costruzione come lavore appaltato della sua casa. Quando l’opere era già per un parte fatta, un terremoto ha molto concusso il batimento. Massurius Sabinus ha detto che si una forza naturale come un terremoto sarebbe la causa, il rischio è per Flaccus.

Exemplum tertium: De legatis et fideicommissis

D. 32.52.3 Ulpianus libro vicesimo quarto ad Sabinum : Libris autem legatis bibliothecas non contineri Sabinus scribit: idem et Cassius: ait enim membranas quae scriptae sint contineri, deinde adiecit neque armaria neque scrinia neque cetera, in quibus libri conduntur, deberi.

Sabinus schrijft dat bij gelegateerde boeken de boekenkasten niet zijn inbegrepen. Hetzelfde zegt ook Cassius: beschreven bladen perkament worden er wel bij inbegrepen, maar hij voegt daarna eraan toe dat noch de kasten, kisten of andere meubels waarin boeken worden opgeborgen, verschuldigd zijn.

Sabinus writes that in case of a legacy of books the bookshelves are not included. The same says Cassius too: sheets of parchments on which has been written are included, but he adds directly that neither shelves nor chests or other mobiliar in which one keeps book safe, are due.

Sabinus schreibt daß bei legatierten Büchern die Bücherschranke nicht miteinbegriffen sind. Das gleiche sagt auch Cassius: Pergamentblätter die beschrieben sind gehören dazu, aber er fügt hinzu daß sowohl Schranke als Kisten als auch andere Mobiliär worin man Bücher aufbewahrt, nicht verschuldigt sind.

Sabinus écrit que les armoires ne vont pas avec des libres dans des legs. Du même dit Cassius: des feuilles de parchemin écrits font part des legs, mais après il ajoute que ni les armoires ni les coffres ou autres meubles dans lequel on conserve des libres, sont dus.

Sabinus scrive che gli armaria non fanno parte di un legato dei libri. Il stesso dice Cassius: i foglie di pergamento scritti ne sono inclusi, ma poi il scrive che gli armaria, i coffri o altri mobili in quelli dei libri sono positi, non sono obbligati.